چرا موریانه ها مقصرِ گرمایش زمین هستند؟ - مجله گوگل ایرانی

خبرنگاران | وقتی به موریانه ها فکر می کنیم، ممکن است نخستین چیزی که به فکر مان می رسد خطری باشد که آن ها با لانه سازی در خانه های چوبی و خوردنِ چوب های خانه برای مان ایجاد می نمایند. اما درحقیقت، فقط 4 درصد از گونه های موریانه در سراسر دنیا ممکن است به عنوان آفت شناخته شوند و در مقاطعی اقدام به خوردنِ خانه های مان نمایند.

به گزارش خبرنگاران ، موریانه هایِ چوب خوار در طبیعت نقش گسترده و مهمی در زیست بومِ منطقه ها گرمسیری و زیرخطِ استوا ایفا می نمایند. آن ها با تغذیه از چوب های خشک و مرده، موادِ مغذی را بازیافت و به خاک برمی گردانند و باعثِ می شوند که کربنی که در چوب ذخیره شده بود دوباره در جو آزاد شود.

تحقیقِ اخیری که به تازگی در نشریه ساینس منتشر شده است اندازهِ علاقه موریانه ها به گرمایش را نشان می دهد. نتایج این پژوهش بسیار شگفت انگیز است: ما دریافتیم که موریانه ها در گرما خیلی سریع تر از چوب تغذیه می نمایند. برای مثال، موریانه ها در منطقه های با درجه هوای 30 درجه سانتی گراد 7 برابر سریع تر از منطقه های با درجه حرارتِ 20 درجه سانتی گراد چوب می خورند. نتایج ما بعلاوه نشان می دهد با افزایشِ تغییراتِ اقلیمی در دهه های آینده که احتمالاً منجر به توسعهِ زیستگاه های موریانه ها در سراسر سیاره می شود، نقش موریانه ها نیز توسعه خواهد یافت.

اگر چنین شود ما شاهد خواهیم بود که کربنِ ذخیره شده در چوب ها به اندازهِ بیش تری در جو آزاد خواهد شد.

چوب خشک در چرخه دنیای کربن

درختان نقشی اساسی در چرخه دنیای کربن ایفا می نمایند. آن ها کربن دی اکسید (دی اکسید کربن) را به وسیلهِ فتوسنتز از جو می گیرند و تقریباً نیمی از این کربن در توده گیاهی تازه تلفیق می شود. هر سال بخشی از درختان میمیرد، این درحالیست که درهمین مدت به لحاظِ قد و قطر بسیار کم رشد می نمایند. سپس بقایای آن ها تبدیل به چوب خشک می شود. کربن در چوبِ خشک درختان ذخیره می شود. این تا زمانیست که چوب سوزانده یا به وسیلهِ میکروب ها مصرف و دچار فساد شود یا به وسیلهِ موریانه ها خورده شود.

اگر چوبِ خشک خیلی سریع مصرف شود، کربنِ ذخیره شده در آن به سرعت آزاد شده و به جو باز می شود. اما اگر فاسد شدن تدریجی و آهسته باشد، حجم حوضچه چوب خشک افزایش پیدا می نماید و سرعتِ تجمعِ کربن دی اکسید و متان در اتمسفر کندتر می شود.

به همین علت فهمِ پویاییِ جامعۀ ارگانیسم هایی که به فسادِ چوب های خشک یاری می نمایند، لازم است، زیرا می تواند به دانشمندان در پیش بینیِ اثراتِ تغییراتِ اقلیمی روی ذخیره شدنِ کربن در زیست بوم های زمینی یاری کند. اهمیت آن از این روست که آزادشدنِ کربنِ چوب های خشک به جو می تواند سرعتِ تغییراتِ اقلیمی را افزایش دهد. ذخیره سازیِ کربن به مدتِ طولانی تر در چوب های مرده می تواند تغییراتِ اقلیمی را آهسته تر کند.

آزمودنِ سرعتِ مصرفِ چوبِ خشک به وسیلهِ موریانه ها

دانشمندان به طور کلی شرایطِ مطلوبِ میکروب ها برای مصرف چوب خشک را می شناسند. ما می دانیم که فعالیت آن ها با هر افزایشِ 10 درجه ای دما 2 برابر می شود. فسادِ میکروبیِ چوب های خشک در رطوبت هوا نیز تسریع می شود.

اما دانشمندان درباره توزیعِ دنیایِ موریانه های چوب خوار یا اینکه این توزیع چگونه در نقاطِ مختلف دنیا به سطوحِ دمایی یا رطوبتی واکنش نشان می دهد، اطلاعاتِ اندکی داشتند.

آن ها برای فهمیدنِ این نکته ابتدا پروتکلی برای ارزیابیِ سرعتِ چوب خواریِ موریانه ها تنظیم کردند و آن را در زیست بوم های ساوانا و جنگل های بارانی آزمودند. آن ها تعدادی بلوکِ چوبی را درونِ توری و در چندین مکان مختلف روی خاک گذاشتند. در نیمی از بلوک های چوبی روی توری ها حفره هایی ایجاد نموده بودند که موریانه ها بتوانند به چوب دسترسی پیدا نمایند. نیمی دیگر حفره نداشتند، برای همین فقط میکروب ها می توانستند به درونِ توری نفوذ و از آن تغذیه نمایند.

آن ها نوشتند: ما هر 6 ماه بلوک های چوبی را جمع آوری می کردیم و متوجه شدیم که بلوک های چوبی ای که در توری پیچیده شده بودند و حفره هایی روی توری وجود داشت، سریع تر از بلوک هایی که حفره ای روی توری های شان نداشتند فاسد شده بودند که یعنی مشارکتِ موریانه ها در فاسد کردنِ چوب بسیار چشمگیری بود.

ما این آزمون را در بیش از 30 مکانِ مختلف در زیستگاه های متفاوت در 6 قاره دنیا آزمودیم و متوجه شدیم که در شرایط اقلیمی متفاوت سرعتِ مصرفِ چوب و فاسد کردنِ آن به وسیلهِ موریانه ها تفاوت داشت.

موریانه ها عاشق گرما هستند و از بارانِ زیاد بدشان می آید

در خصوصِ بلوک های چوبی که فقط برای میکروب ها در دسترس بودند چیز هایی که دانشمندان قبلاً می دانستند، تأیید شد و اندازهِ فساد تقریباً به ازای هر افزایشِ 10 درجه ای دما 2 برابر شد. هم چنین با افزایشِ اندازهِ باراش فساد به وسیلهِ میکروب ها افزایش یافت.

اما در خصوصِ بلوک های چوبی ای که در دسترسِ موریانه ها بودند، ارتباطِ بینِ دما و اندازهِ فساد معنادارتر بود. فساد چوبِ خشک در مکان هایی که 10 درجه از سایر مکان ها گرم تر بودند، 7 برابر سریع تر اتفاق افتاده بود.

برای آنکه تعیین تر شود این طور می توانیم بگوییم که فسادِ چوب ها در استرالیا 10 برابر سریع تر از فساد چوب ها در تاسمانی اتفاق افتاده بود. تحلیل ها هم چنین نشان داد که مصرفِ بلوک های چوبی به وسیلهِ موریانه ها در منطقه هاِ گرم با اندازهِ بارشِ میانه تا کم بسیار بالاتر بود. برای مثال، فساد چوب در صحراهایِ زیر خط استوا در آفریقای جنوبی 5 برابر سریع تر از فساد چوب در جنگل های بارانیِ پورتوریکو اتفاق افتاده بود.

احتمالاً علتش آن است که موریانه ها در زمانِ خشکی می توانند در اعماق خاک به آب دسترسی پیدا نمایند، اما غرقابی شدنِ لانه های شان توایی شان را برای جستجوی چوب های خشک محدود می نماید.

درنهایت دانشمندان به این نتیجه رسیدند که با توجه به گرم تر شدنِ هوا به علتِ تغییراتِ اقلیمی، در دهه های آینده تعداد موریانه ها و زیستگاه های آن ها توسعه پیدا می نماید که یعنی کربن با سرعتِ بیش تری از چوب های خشک در جو آزاد می شود و این چرخه خود به بدتر شدنِ تغییراتِ اقلیمی و گرمایش زمین یاری می نماید. به نظر می رسد که برندهِ تغییراتِ اقلیمی موریانه ها هستند!

منبع: Science Alert

ترجمه: سایت خبرنگاران