اقامتگاه های بومگردی راهی برای رونق و توسعه گردشگری خوراک هستند - مجله گوگل ایرانی

ستایش فرجی، عضو هیات موسس انجمن خوراک و نوشیدنی پیرامون اینکه اقامتگاه های بومگردی راهی برای رونق و توسعه توریستی خوراک هستند، گفت: هر توریستی برای تحقق رویایی به سفر می رود؛ توریستان حرفه ای خوراک برای تجربه طعمی از یک غذا همراه با شناخت فرهنگ و آیین خوراک آن حتی در دورترین نقاط دنیا یا برای فراگیری روش آماده سازی و خوردن خوراک ها و نوشیدنی های سنتی در یک جغرافیای دیگر چمدان می بندند و راهی سفر می شوند؛ خوراک به اسم بخشی از جاذبه های فرهنگی هر منطقه است و قطعا توریستی خوراک با خوراک گردی فرق دارد، در شکم گردی هدف توریست فراتر از مزه کردن یک طعم و خوراک نو نیست و جزییات بیشتری را دنبال نمی نماید.

پژوهشگر خوراک گفت: توریستی خوراک فرصتی است که توریست به مردم شناسی خوراک یک منطقه که همان تحلیل خوراک در چارچوب فرهنگ است، اشراف پیدا کند و با جزییات به آداب و رسوم و فرهنگ مبتنی بر خوراک، تاثیر اقلیم بر نوع خوراک بومی، نقش آن در خلق وخو و باورهای سلامت محور، باورهای عامیانه بپردازد و رد پای آن را در دانش بومی، مراسم های آیینی و مذهبی، قومی و ملی منطقه جست و جو کند و بیشتر آشنا گردد.

توریست خوراک با تحقیق تاریخ و پیشینه هر خوراک، مواد اولیه آن را شناسایی می نماید، با روشهای نگهداری خوراک در فصول و اقلیم های مختلف از گذشته آشنا می گردد، با ابزار و وسایل مرتبط به فرهنگ بومی آن خطه به پخت آن خوراک می پردازد و در نهایت با چگونگی سرو و چیدمان آن در یک سفره محلی سفر را به سرانجام می رساند، البته این اتفاق را باید برای هر خطه، منطقه و پهنه فرهنگی و جغرافیای به شکلی مجزا در نظر گرفت.

فرجی گفت: برگزاری دوره های آموزشی، تورهای غذایی، برپا کردن جشنواره های محلی یک یا چند روزه، آموزش اولیه برای شناخت یک محصول، نحوه فراوری، برداشت و چگونگی نگهداری یک محصول کشاورزی و ماده غذایی در شرایط و اقلیم های مختلف، از ویژگی های توریستی خوراک است؛ در این نوع توریستی، افراد حتی با روش کار و شناخت ابزار و ظروف مختلف و نحوه پخت یک خوراک یا آماده سازی نوشیدنی، شیوه ارائه و آماده سازی و چگونگی سرو خوراک و نوشیدنی با تاکید بر چیدمان و انتخاب ظروف بومی آن منطقه آشنا می شوند و در نهایت در فرایند برندسازی محصول بومی با هدف شناخت سوغات آن خطه برای ارائه به توریست، در فرایند عرضه یک محصول و خدمات به اسم توریستی خوراک قرار می گیرند.

عضو هیات موسس انجمن خوراک و نوشیدنی خاطر نشان کرد: یکی از ارکان مهم در صنعت میهمان نوازی و توریستی در هر کشوری ارائه یک خوراک خوش طعم و لذیذ با کیفیت مطلوب به توریست داخلی و خارجی در مکان هایی است که ما آنها را با نام غذاخوری یا رستوران می شناسیم؛ به همین علت دیپلماسی خوراک مسیری روشن برای شناخت فرهنگ یک کشور و جذب توریست است.

یکنواخت و محدود بودن منوی رستوران ها از نقاط ضعف توریستی خوراک

فرجی گفت: در بسیاری کشورها علاوه بر تبلیغات صنعت توریستی، با ایجاد و ارائه مفاهیم و طراحی و اجرای ایده های خلاقانه در فضای رستوران به جذب و خاطره سازی برای توریست می پردازند، اگر دنبال توسعه و رونق توریستی خوراک در ایران هستیم در گام اول دولت و حاکمیت در سیاست گذاری و اجرای طرحی های مدیریت کلان باید تغییر شیوه و رویکرد دهد، در گام دوم فعالان و سرمایه گذاران بخش خصوصی به اسم برنامه ریزان و مجریان تورهای توریستی به این حوزه به صورت خاص و حرفه ای توجه نمایند و در نهایت مردم بومی، جوامع محلی و خود توریستان به اسم حلقه های اصلی زنجیره ارزش و تامین و ذی نفعان این صنعت، توریستی را در سبد کسب و کار و انتخاب محصول قرار دهند.

استانداردسازی در صنعت رستوران داری در ایران بسیار سخت و حفظ درجه و موقعیت آن سختتر است. نبود آموزش معضل دیگری است که مانند بسیاری بخش های صنعت توریستی دامن گیر صنعت میهمان نوازی و رستوران داری شده است؛ از طرفی ثبات در کیفیت یک خوراک، ارائه منو خلاقانه مبتنی بر فرهنگ خوراک های بومی در تفکر رستوران داران ایرانی از درجه اهمیت پایین تری برخوردار است و کمیت مهمترین دغدغه فکری آنها است.

وی رستوران های بین راهی را یکی از بخش های مهم توریستی خوراک توصیف کرد و اضافه نمود: محدود بودن و یکنواختی غذای رستوران ها به ویژه رستوران های بین راهی بخشی دیگر از نقاط ضعف صنعت توریستی و توریستی خوراک است.

پژوهشگر خوارک اضافه نمود: در فرایند صدور مجوز و نظارت بر رستوران های بین راهی، دستگاه های متولی دولتی باید دقت بیشتری داشته باشند؛ این رستوران ها گاهی فقط برای دریافت مجوز غذاهای محلی را در منوی خود درج می نمایند، اما وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی و اتحادیه رستوران داران باید همواره نظارت نمایند مطابق منو اولیه غذاهای محلی و سنتی همواره و با کیفیت مطلوب اولیه به توریستان و مسافران عرضه گردد.

وی تاکید نمود: نهاد متولی برای انتخاب رستوران برتر صرفا کیفیت چلوکباب و دیزی آن رستوران را نباید ملاک قرار دهند و برای توسعه توریستی خوراک باید به سبد غذاهای و نوشیدنی های محلی و سنتی و ارائه آن در منوی رستوران ها بویژه رستوران های بین راهی توجه گردد.

ضرورت گنجاندن غذاهای محلی در منو رستوران ها و آموزش تخصصی کارکنان

فرجی بیان نمود: شاید ستاره دار کردن رستوران ها مانند هتل ها و مراکز اقامتی برای بهبود کیفیت موثر باشد، اما لزوم گنجاندن غذاهای محلی در منو رستوران ها و آموزش تخصصی همه کارکنان آنها از بخش خدماتی و آشپزخانه تا میهماندار در کنار استانداردهای بین المللی قطعا نقش موثرتر و پررنگ تری در جذب توریست خارجی ایفا می نماید.

در شرایطی که بیشتر هتل ها اعتقادی به ارائه خدمات در حد و مقدار ستاره هایشان ندارند، اقامتگاه های بومگردی می توانند علاوه بر مقصدی مناسب، مکان امن و مجذوب کننده تر و مقرون به صرفه تر، راهی برای لمس بهتر فرهنگ و تاریخ و لذت بردن از زیبایی های بصری و لمس نزدیک تر آیین های محلی عجین شده با خوراک و نوشیدنی و در نهایت رونق توریستی خوراک و توریستی روستایی باشند.

وی تاکید نمود: باید توجه داشت زمانی یک مقصد توریستی خوراک در برندسازی پیروز می گردد که توریستان انتخاب مقصد سفر خود را تکرار نمایند و بر اساس طعم و مزه غذایی که خورده اند و خاطره ای که در فکر ثبت نموده اند حتی پس از سال ها دوباره برای استفاده از خدمات اینگونه مقصدها یا همان مقصد را انتخاب نمایند.

پژوهشگر خوراک گفت: یکی از شاخه هایی که باید در دوره های آموزش راهنمایان توریستی برگزار گردد آشنایی با خوراک های بومی و فرهنگ و آیین های مرتبط با خوراک و نوشیدنی هر استان و پهنه فرهنگی است، زیرا یک راهنما باید بتواند حین سفر با ارائه و شرح مناسب در ارتباط با پیشینه یک خوراک برای توریست داخلی و خارجی آنها را به تجربه کردن طعم این نوع غذاها و آشنایی با فرهنگ و آیین آن شیوه پختن و مناسبت آیینی آن ترغیب کند.

تمرکز توریست خارجی بر روی غذای بومی و محلی مقصد سفر است

فرجی درباره توسعه و برندسازی توریستی خوراک گفت: تمرکز توریست خارجی معمولا روی غذا و آشنایی با محصولات و فراورده های بومی و محلی است که از آنها بازدید می نماید؛ متاسفانه در ایران تا به امروز برنامه منسجم و جدی در راستای برندسازی در همه بخش های صنعت خوراک و نوشیدنی اعم از غذاهای سنتی، رستوران، چایخانه و شربت خانه انجام نشده و همین غفلت در برندسازی، ضعف اصلی صنعت توریستی ایران است.

عضو هیات موسس انجمن خوراک و نوشیدنی گفت: البته نقش دوره های آشپزی را با هدف افزایش تجربه فرهنگی در تورهای بازارگردی، مراکز خرید و بازدید از غرفه های غذای خیابانی (Street Food) نمیتوان نادیده گرفت. در این روش از افرادی که در تور توریستی هستند با نمونه های مواد غذایی و برندهای گوناگون، انواع خوراک های بازاری و لقمه کوچک (Snack) خیابانی و نوشیدنی های فصلی پذیرایی می گردد و در سرانجام هم توریستان به یک فروشگاه یا مرکز خرید از پیش مشخص شده برای خرید سوغات برده می شوند.

وی درباره شیوه های برندسازی رستوران ها و خوراک اضافه نمود: گاهی ممکن است تورهای توریستی با یک وعده غذایی یا نشستن در کافه یا رستورانی که با تاریخ و فرهنگ ارتباطی عمیق و ناگسستنی دارد آغاز گردد و با سرو یک پیش غذای سبک یا نوشیدنی محلی سرانجام یابد. در نهایت هدف از برگزاری تور معرفی برند رستوران یا کافه ای است که پیشینه و قدمتی تاریخی دارد، یا در معرفی و زنده کردن یک خوراک یا حفظ تکنیک آن سالهاست قدم بر می دارد.

پژوهشگر خوراک گفت: بعضی دوره های آموزشی در خانه های مردم محلی یا مراکز اقامتی و هتل برگزار می گردد و به توریست خارجی امکان می دهد سنت میهمان نوازی را با صنعت میهمان نوازی به مقایسه نموده و علاوه بر نگاهی که به سبک و سیاق زندگی روزمره و آشپزی افراد آن خانه، با دست پخت شخص اول آشپزخانه یا هتل آشنا گردد و در این بین با تجربه های میان فرهنگی از نزدیک آشنا گردد.

برگزاری رویدادهای فرهنگی برای احیای خوراک های سنتی در حال فراموشی

فرجی درباره ظرفیت برند شدن خوراک ها و شهرهای ایران گفت: در این زمینه ابتدا باید پژوهش گردد و با تکیه بر حفظ اصالت خوراک و نوشیدنی این موارد مستندسازی گردد؛ برای توسعه علمی و تخصصی در بخش های مختلف این بخش نیازمند ایجاد رشته های تحصیلی در زمینه توریستی خوارک در موسسات آموزشی هستیم.

وی تاکید نمود: باید در بخش فراوری محتوا و تبلیغات خوراک ها و نوشیدنی های محلی و سنتی برای توسعه توریستی خوراک در رسانه ها تحولات اساسی رویکردی و خلاقانه مبتنی بر علم و تکنیک های دنیای مدرن انجام گردد، بعلاوه با برگزاری رویدادهای فرهنگی به احیا و زنده کردن خوراک های در حال فراموشی و کمرنگ شده در گذر زمان بیاندیشیم و با دریچه ای روشن در جهت توسعه توریستی خوراک قدم برداریم.

غذای ایرانی فقط چلوکباب و دیزی و آش نیست، این بار که به شمال کشور سفر کردید در کنار میرزا قاسمی، پلاکباب و اناربیج گیلانی ها سراغ شامی بابلی و ممیج پلا، آش چهل گیاه و کئی پلا بگیرید یا اگر به شمال شرق کشور و خراسان سفر می کنید با وجود شیش لیک شاندیز و شله مشهدی از راهنمای توریستی یا مردم محلی سراغ رستوران هایی را بگیرید که قابلی پلو، آش جوشواره، خرفه قوروت را در لیست خوراک های خود عرضه می نمایند.

عضو هیات موسس انجمن خوراک و نوشیدنی گفت: در سفر به غرب کشور و کرمانشاه در کنار غذای محبوب دنده کباب کرمانشاه و آش عباس علی و خورش خلال طعم سیب پلو و هلو کباب و دلمه زلق و آبگوشت باغی و کوکو پاغازه را تجربه کنید؛ امیدوارم رستوران دارهای اصفهان نصف دنیا قطب توریستی فرهنگی به جز معرفی و عرضه قرمزه نخودچی و خورش ماست، غذاهایی مانند ماش و قمری، کوکو قندی، یخمه ترش، شله بریون زیره را سرو نمایند.

پژوهشگر خوراک اضافه نمود: بیشتر گرشگران که به شهرهای جنوبی حاشیه خلیح فارس می فرایند، قلیه ماهی و دوپیازه میگو، فلافل و سمبوسه را می شناسند و طعم آن را تجربه نموده اند، اما هواری چکو میگو و ماهی سوری، هواری سوراغ و ماهی برشته طلال و حلوای انگشت پیج و شکر پلو قیمه، گمنه، مشتک جیکه و اناری، پکورا، متبک و مفتح، کراهی و تنورچه هم باید معرفی شوند تا ذائقه توریست داخلی و خارجی به این غذاها جذب گردد.